Σάββατο 9 Ιουλίου 2011
Παγκρήτια Συνάντηση ΟικοΚρήτη, Κουκούτσι, Ηράκλειο
Σύνοψη των πρακτικών:
Παρόντες: Μπαξεβάνη Πόπη, Σφακιανάκη Βάνα, Παπαδάκης Αριστείδης, Τσαντάκης Μανόλης, Κορρέ Κατερίνα, Μουτάφης Ζαχαρίας, Μιχελουδάκη Ελένη, Ψαρράς Δημήτρης, Παπαγιανοπούλου Σύλλα, Λαγκαδινός Γιώργος, Καστρινάκης Γιώργος, Προμπονάς Μιχάλης, Καψωριτάκη Σερίνα, Μαντάς Αλέξης (Τρεις συμμετέχοντες από ΟΠΧ ειδοποίησαν ότι δεν θα έρθουν λόγω εκτάκτων γεγονότων στα Χανιά).
Οργανώσεις εκπροσωπούμενες: ΟΠΗ, ΠΣΙ, ΟΟΣ, ΠΣΡ, Φοίνιξ, ΚΠΜ, Κρούστας, ΟΚΜ.
Συντονισμός: Γιώργος Καστρινάκης
Θέμα 1: ΑΠΕ, Fast track, Εφαρμοστικός Μεσοπρόθεσμου
Παρατηρήσεις και πληροφορίες που αναφέρθηκαν:
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε 3 νέους νόμους,
- αυτόν για την επιτάχυνση των ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) που επιχειρεί να σταθεί πάνω από άλλους νόμους όπως αυτόν για τον πολεοδομικό σχεδιασμό με τον οποίο εγκρίνονται τα ΓΠΣ (Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια) και τα ΣΧΟΟΑΠ (Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης). Δεν χωροθετούνται ΑΠΕ σε πυρήνες Natura 2000 αλλά στην Κρήτη δεν έχουμε τέτοιους επειδή πρέπει να προηγηθούν Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες και Προεδρικά Διατάγματα. Γενικά η προτεραιότητα των ΑΠΕ με βάση και προηγούμενους νόμους επιτρέπει τη χωροθέτησή τους σε δασικές περιοχές με τη δυνατότητα να λυθούν εκ των υστέρων τα ιδιοκτησιακά ζητήματα.
- το νόμο για την επιτάχυνση των μεγάλων επενδύσεων, γνωστός ως Fast Track, που επιτρέπει ιδιωτικές ή δημόσιες επενδύσεις που μπορούν να παραβιάζουν τα ΓΠΣ και τα ΣΧΟΟΑΠ
- και τον Εφαρμοστικό νόμο του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος που αφορά σε δημιουργία ιδιωτικών επενδύσεων πάνω σε δημόσια περιουσία, με καθορισμό χρήσεων και όρων δόμησης ακόμα και σε χώρους όπου αυτά έχουν καθοριστεί από ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ. Επιτρέπει επίσης απαλλοτριώσεις σε παρακείμενους χώρους ή αν αποδειχθεί ότι συμπεριλαμβάνονται στον αρχικό χώρο και τμήματα ιδιωτικών χώρων. Για τη γνωμοδότηση του περιφερειακού Συμβουλίου προβλέπεται περιθώριο 2 μηνών για κάθε προτεινόμενο έργο, διάστημα μέσα στο οποίο μπορούμε να υποβάλουμε αρχικές ενστάσεις.
Οι νέοι αυτοί νόμοι δεν μας εμποδίζουν να επικαλεστούμε θεσμικά επιχειρήματα. Παρουσιάζονται όμως διαφόρων ειδών προβλήματα κατά τη διαδικασία αδειοδότησης των επενδύσεων στο πλαίσιο της διευκόλυνσής τους όπως πιέσεις προς υπηρεσιακούς παράγοντες, προκειμένου να καμφθούν οι αντιρρήσεις.
Προς το παρόν στα μη συνδεδεμένα νησιά όπως και στην Κρήτη, το 4% κάθε δήμου μπορεί να δεχθεί ΑΠΕ.
Θα ήταν χρήσιμο να υπάρξει μια προσφυγή στο Ε' Τμήμα του ΣτΕ για κάποια από τις περιπτώσεις που αντιμετωπίζουμε όπως για τον Κρούστα, το Κάβο Σίδερο, την πρώην Βάση Γουρνών ή άλλη.
Το Χωροταξικό της Κρήτης αναφέρεται στην προτεραιότητα των ΑΠΕ. Κατά την επικείμενη αναθεώρησή του θα πρέπει να μπορέσει να καθορίσει περιοχές αποκλεισμού πέρα από τις ελάχιστες που περιλαμβάνει ο νόμος για την επιτάχυνση των ΑΠΕ που είναι μόνο πυρήνες Νατούρα και Α αρχαιολογικές ζώνες.
Βρίσκεται υπό εκπόνηση μελέτη του Πολυτεχνείου Κρήτης για λογαριασμό της Περιφέρειας, για τη χωροθέτηση των ΑΠΕ στο νησί.
Το πρόβλημα της προστασίας των πτηνών από τις ανεμογεννήτριες έχει λυθεί τεχνολογικά με έξοδο περίπου 400.000 ευρώ ανά αιολικό πάρκο (www.radarmeteo.com/index.php, www.detect-inc.com, www.detect-inc.com/avian.html, www.detect-inc.com/wind.html). Μπορούμε να πιέσουμε να εφαρμοστεί η λύση στα υφιστάμενα αιολικά πάρκα.
Ο νόμος 2752 προβλέπει για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, εφόσον υπάρξουν ΕΠΜ και Προεδρικά Διατάγματα, την ίδρυση Φορέων Διαχείρισης από φορείς όπως ΟΤΑ, ΑΕΙ, δημόσια ερευνητικά κέντρα και αναγνωρισμένες ΜΚΟ.
Ο Νόμος 3827/2010 ΦΕΚ Α 30/25.02.2010, Κύρωση της «Ευρωπαϊκής Σύμβασης του Τοπίου» θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο για την προστασία του τοπίου.
Ο νόμος για την Προστασία της Βιοποικιλότητας επιτρέπει στον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης να κηρύσσει περιοχές ως καταφύγια άγριας ζωής, ως προστατευόμενα τοπία ή ως προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί.
Περιπτώσεις που συζητήθηκαν εκτενέστερα:
Τουριστικές επενδύσεις: Η πρώτη από τις μεγάλες τουριστικές επενδύσεις που θα προχωρήσει είναι αυτή στην περιοχή των Ακουμίων (Τριόπετρα) στο δήμου Αγίου Βασιλείου στο ν. Ρεθύμνου σε 1700 στρέμματα όπου, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ο επενδυτής σχεδιάζει να κατασκευάσει με προϋπολογισμό 400 εκ. ευρώ, δυο ξενοδοχειακές μονάδες, 700 μονοκατοικίες κέντρα συνεδριακά, αθλητικά, και θαλασσοθεραπείας και οργανικές φάρμες καλλιέργειας. Προς το παρόν υπάρχουν «γραφειοκρατικές» δυσκολίες για την Κυπριακή εταιρεία η οποία μιλά για περίπου 1000 θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τους επενδυτές, έχουν εγκριθεί ήδη οι περιβαλλοντικές, γεωλογικές, κτιριολογικές μελέτες, η οριοθέτηση ρεμάτων και άλλες διαδικασίες και περιμένουν την έγκριση των «ειδικών όρων δόμησης» από τον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.
Η Minoan Group έχει καταθέσει «προαίτηση» στο Invest in Greece με την οποία ζητά την υπαγωγή της επένδυσης του Κάβου Σίδερο στο Fast Track για το 1/5 του αρχικού σχεδίου δόμησης. Σημειωτέων ότι το ΣΧΟΟΑΠ του δήμου Ιτάνου επιτρέπει την επένδυση και μάλιστα σε μεγαλύτερη κλίμακα.
ΑΠΕ: Οι ανάγκες της Κρήτης σε ενέργεια είναι περίπου 650 MW ενώ η παραγόμενη ενέργεια είναι περίπου 700 MW. Αυτή τη στιγμή έχουμε 17% διείσδυση των ΑΠΕ. Οι προτεινόμενες νέες επενδύσεις ΑΠΕ που περιλαμβάνουν αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, έργα αντλησιοταμίευσης, ηλιοθερμικά πάρκα, νέα δίκτυα μεταφοράς ηλ. Ρεύματος και καλώδια διασύνδεσης με την Βόρειο Αφρική και την Ηπειρωτική Ελλάδα, είναι πάνω από 3000 MW, πράγμα που ξεπερνά κατά πολύ τις ανάγκες του νησιού και το μετατρέπει σε τοπίο βιομηχανικών εγκαταστάσεων μεγάλης κλίμακας ή, όπως αποκαλείται, «ενεργειακό κόμβο». Δεν υπάρχουν σκάψεις για τον περιορισμό των θερμοηλεκτρικών εργοστασίων της ΔΕΗ. Οι ανεμογεννήτριες των προτεινόμενων επενδύσεων είναι πολύ μεγάλου μεγέθους και απαιτούν εκτεταμένα οδικά έργα μεγάλου πλάτους για την εγκατάσταση.
Στον Κρούστα σχεδιάζεται να γίνει επένδυση ανεμογεννητριών. Το ΣΧΟΟΑΠ του δήμου Αγίου Νικολάου δεν προβλέπει τέτοια χρήση στην περιοχή, όμως σχεδιάζεται να τοποθετηθούν περίπου 180 ανεμογεννήτριες συνολικά στο δήμο. Υπάρχει ενεργοποίηση του ντόπιου πληθυσμού του κρούστα κατά της επένδυσης. Το σημείο της επένδυσης βρίσκεται ανάμεσα σε δάσος και αναδασωτέα περιοχή.
Απόψεις που εκφράστηκαν στη συνέλευση και στις οποίες συμφώνησαν οι παρόντες:
Το όνειρο των ΑΠΕ που θα μας απαλλάξουν από τα ορυκτά καύσιμα και θα περιορίσουν τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής τείνει να γίνει εφιάλτης μιας νέας εκβιομηχανοποίησης του τοπίου στο όνομα της αμφιλεγόμενης πράσινης ανάπτυξης που εμπορευματοποιεί την ευαισθησία για το περιβάλλον. Η εξοικονόμηση ενέργειας έχει ξεχαστεί.
Χρειάζεται επειγόντως να αποσαφηνίσουμε τη στάση και τις θέσεις του Δικτύου ΟικοΚρήτη όσον αφορά στις ΑΠΕ: Είμαστε υπέρ των ΑΠΕ αλλά με όρους. Να μη γίνει ενεργειακός κόμβος η Κρήτη αλλά να παραχθεί ενέργεια μέχρι την κάλυψη των αναγκών του νησιού. Να υπάρχει σαφής στόχος να περιοριστεί, σταδιακά με τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, η χρήση των θερμοηλεκτρικών εργοστασίων της ΔΕΗ τα οποία σύντομα πρέπει να περάσουν στη χρήση φυσικού αερίου που είναι συγκριτικά φιλικότερο στο περιβάλλον. Να δώσουμε μεγάλη έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας με πολιτικές εξοικονόμησης και κίνητρα όπως για θερμομόνωση κτιρίων, βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ηλιακούς θερμοσίφωνες. Να δοθούν επίσης κίνητρα για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες και μικρών ανεμογεννητριών όπως και μικρής κλίμακας αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις ΑΠΕ από δήμους και εταιρείες λαϊκής βάσης με σεβασμό στο τοπίο, τις προστατευόμενες περιοχές, τις χρήσεις γης για τον πρωτογενή τομέα και τη βιοποικιλότητα. Η παραγόμενη ενέργεια να μην υπερβαίνει τις ανάγκες κάθε τόπου. Να μην καταστρέφεται ένας τόπος προς όφελος ενός άλλου. Είναι παράλογο να καταστρέφονται τα οικοσυστήματα στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος. Τα δάση απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των αερίων του θερμοκηπίου, επομένως η διείσδυση των ΑΠΕ δε μπορεί να γίνεται σε βάρος τους και όπου αυτό γίνεται πρέπει να προηγείται κεντρικός σχεδιασμός, διαβούλευση, αντισταθμιστικά μέτρα για την προστασία της βιοποικιλότητας και οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.
Η περιπτώσεις του Αποπηγαδιού και του Κρούστα είναι παρόμοιες και πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε με ενιαία άποψη, ίδια με αυτή του Κάβου Σίδερο και της Τριόπετρας. Να απαιτούμε και να επιδιώκουμε να υπάρχει ουσιαστική δημόσια διαβούλευση και πλήρης πληροφόρηση των κοινωνιών.
Η διασύνδεση με το ηπειρωτικό ενεργειακό σύστημα της χώρας δεν είναι αποδεκτή διότι ναι μεν επιτρέπει μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ αλλά με τη χρήση ορυκτών καυσίμων όπως και εισαγόμενης πυρηνικής ενέργειας και έχει τους κινδύνους της αλόγιστης κατανάλωσης και της μετατροπής του νησιού σε ενεργειακό κόμβο.
Σε κάθε περίπτωση και εφόσον γίνονται πάρκα ΑΠΕ, να υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός των δικτύων μεταφοράς και να μη σχεδιάζει κάθε εταιρεία τα δικά της. Οι εταιρείες επίσης θα πρέπει να έχουν την υποχρέωση, μεταξύ άλλων, να φυλάσσουν τις εγκαταστάσεις από τους λαθροθήρες λόγω της ευκολίας πρόσβασης που παρέχουν οι δρόμοι.
Τα έργα μεγάλης κλίμακας είναι καταρχήν μη συμβατά με την οικολογία και το τοπίο του νησιού. Δεν προσφέρουν οφέλη στις τοπικές κοινωνίες παρά μόνο στους λίγους επενδυτές.
Να κάνουμε σαφές ότι η γενικότερη κρίση έχει βαθιά σχέση με την περιβαλλοντική κρίση και την κατασπατάληση των φυσικών πόρων.
Γενικές παρατηρήσεις: Υπάρχουν κενά στην πληροφόρηση και στις απόψεις που διαμορφώνουμε που πρέπει να καλύψουμε σταδιακά όπως το ζήτημα του βαθμού διείσδυσης των ΑΠΕ και οι ανλτησιοταμιευτήρες που θα μπορούσαν ίσως να γίνουν σε εγκαταλειμμένα λατομεία. Δεν είμαστε σε θέση πλέον να μιλήσουμε για 100% διείσδυση των ΑΠΕ, ούτε να προσδιορίσουμε ένα ποσοστό με ακρίβεια. Δεν πρέπει να είμαστε αρνητικοί σε όλα αλλά να εξετάζουμε κάθε περίπτωση προσεκτικά.
Θέμα 2: Περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης απορριμμάτων Κρήτης
Έγινε ενημέρωση για την πορεία της καμπάνιας και συμφωνήθηκε ότι χρειάζεται μεγαλύτερη κινητοποίηση για την υπογραφή της από περισσότερους φορείς. Είναι θετικό ότι τα ΤΕΕ Κρήτης έχουν αποφασίσει ότι είναι κατά του εργοστασίου καύσης των απορριμμάτων. Μας ευνοεί στην καμπάνια το γεγονός ότι έχει αναβληθεί η συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Σχηματίζεται από την Περιφέρεια Επιτροπή που θα εισηγηθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο για το θέμα εξετάζοντας τις τρεις προτάσεις, Λοϊζίδου, Οικονομόπουλου και Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης.
Θέμα 3: Προτάσεις για δράσεις
Α) Η Πόπη Μπαξεβάνη πρότεινε τη συνδυασμένη δράση την ίδια μέρα. με τον ταυτόχρονο συμβολικό καθαρισμό των απειλούμενων δημόσιων χώρων όπως η πρώην Βάση Γουρνών, το στρατόπεδο Μαρκόπουλου, την παραλία των Αγίων Αποστόλων κ.ά. σε συνεργασία των περιβαλλοντικών οργανώσεων με άλλες ομάδες όπως π.χ. οι Μινοΐστας.
Β) Ο Αριστείδης Παπαδάκης πρότεινε την εκδήλωση (ημερίδα ή συνέδριο) για την προστασία του Κρητικού τοπίου σε συνεργασία με τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις και άλλους φορείς. Πιθανότεροι εισηγητές ο Oliver Racham και η Jennifer Moody που έχουν γράψει το βιβλίο «η γέννηση του Κρητικού τοπίου». Αναφέρθηκε επίσης ο Δήμος Τσαντίλης που έχει γράψει το «Κρήτη, ένα νησί μια ήπειρος» που δεν έχει εκδοθεί. Υπάρχει επίσης ο νόμος για την προστασία του τοπίου και η σχετική δουλεια του Χατζημπίρου. Η εκδήλωση μπορεί να συνδυαστεί με το αίτημα της αναγνώρισης τοπίων από την Αποκεντρωμένη Αυτοδιοίκηση.
Γ) Από την Οικολογική Κίνηση Μιραμβέλλου ενημέρωσαν για το οικολογικό φεστιβάλ που ετοιμάζουν στον Άγιο Νικόλαο και ζήτησαν την ενεργή συμμετοχή του Δικτύου.
Αποφάσεις που πάρθηκαν, υπό έγκριση από τις οργανώσεις του Δικτύου:
Θέμα 1ο:
Α) Να ιδρυθεί με πρωτοβουλία του Δικτύου ΟικοΚρήτη Επιτροπή Παρακολούθησης των βιομηχανικών Εγκαταστάσεων ΑΠΕ που να συνεργαστεί με τις αντίστοιχες Εθνική και Ευρωπαϊκή.
Β) Να αναλάβουν δύο μέλη (Αριστείδης, Βάνα) να προτείνουν δύο κείμενα για έγκριση από το Δίκτυο ΟικοΚρήτη. 1) για τις περιπτώσεις Κρούστα και Αποπηγαδιού και 2) για τις θέσεις του Δικτύου για τις ΑΠΕ στην Κρήτη.
Θέμα 2ο:
Να δώσουμε συνέντευξη τύπου για την Καμπάνια τον Σεπτέμβριο.
Να συμμετέχουμε, σε συνεργασία με την ΟΕΑ (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης), στη διαμόρφωση της πρότασης διαχείρισης απορριμμάτων για να είναι πλήρης και τεκμηριωμένη.
Χρειάζεται να απαιτήσουμε έλεγχο για την αποδοτικότητα της εφαρμοσμένης ανακύκλωσης από τα ΚΔΑ (Κέντρα Διαλογής Ανακύκλωσης) και την ΔΕΔΙΣΑ.
Θέμα 3ο:
Υιοθετούνται και οι τρεις προτάσεις. Οι προτείνοντες θα εργαστούν για να τις παρουσιάσουν σε πιο ώριμη μορφή και θα φροντίσουν να ζητήσουν συμμετοχή σε αντίστοιχες ομάδες εργασίας για την πραγματοποίησή τους.
Άλλες ενέργειες:
• Η συνέλευση υπογράφει ομόφωνα το ψήφισμα της Επιτροπής Αγώνα Κρούστα Λασιθίου παρά τις επουσιώδεις παρατηρήσεις για ορισμένα σημεία του κειμένου. Να εκδοθεί σχετικό δελτίο τύπου.
Το κείμενο της Επιτροπής Αγώνα Κρούστα Λασιθίου:
«Όσες και όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο διαμαρτυρόμαστε με τον πιο έντονο τρόπο για την απαράδεκτη χωροθέτηση των Βιομηχανικών Αιολικών Εγκαταστάσεων (ΒΑΕ) που θα έχει σα συνέπεια την καταστροφή μοναδικών και αναντικατάστατων δασών, της βιοποικιλότητας και του τοπίου που προστατεύεται τόσο από το ελληνικό σύνταγμα όσο και από ευρωπαϊκές συμβάσεις.
Θεωρούμε ότι η εγκατάσταση των τεράστιων εισαγόμενων ανεμογεννητριών προκαλούν μη αναστρέψιμη υποβάθμιση του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου της περιοχής μας και συνιστούν απειλή όχι μόνο για την κλίμακα του Κρητικού τοπίου μα και για τον τουρισμό της.
Δηλώνουμε ανυποχώρητοι και θα αγωνιστούμε για το σταμάτημα της δρομολογημένης διαδικασίας μαζικής ανάπτυξης Β.Α.Ε. στην περιοχή μας. Απαιτούμε τη διαμόρφωση ενός αξιόπιστου ενεργειακού και χωροταξικού σχεδιασμού ΤΩΡΑ, που θα προτάσσει την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, θα είναι προσαρμοσμένος στις περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και τον Άνθρωπο, θα αποκλείει εκ των προτέρων τις τεράστιες, εκτός κλίμακας μηχανές, θα εξαιρεί περιοχές με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (τοπία, Natura κ.ά.) και θα προκύπτει από ουσιαστικό διάλογο και ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών κι όχι από τις μονομερείς επιδιώξεις και τα συμφέροντα επιχειρηματιών.
ΟΧΙ στην καταστροφή του περιβάλλοντος
ΑΠΕ για τις κοινωνίες, όχι για τις εταιρείες»
• Συγκεντρώθηκε το ποσό των 100 ευρώ από εισφορά της Βάνας και του Δημήτρη που θα προστεθεί στο κεφάλαιο που μαζεύεται για την αναβάθμιση του ιστότοπου του Δικτύου. Παρακαλούνται οι οργανώσεις που δεν έχουν συμβάλλει ακόμα, να το κάνουν σύντομα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου