Η δυνητικά καταστροφική μείωση του αριθμού των μελισσών, βασικών μεσολαβητών στην αναπαραγωγή της τροφικής αλυσίδας για τον παγκόσμιο πληθυσμό, συνεχίζεται, όσο οι άνθρωποι δεν αλλάζουν τις συνήθειές τους, από την χρήση εντομοκτόνων, ως την μόλυνση του αέρα, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε στις 10 Μαρτίου.
“Ο τρόπος που η ανθρωπότητα διαχειρίζεται τον φυσικό πλούτο, συμπεριλαμβανομένων και των φυσικών γονιμοποιητών, θα καθορίσει το μέλλον μας στον εικοστό πρώτο αιώνα” δήλωσε ο διευθυντής του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP) Achim Steiner. “Το γεγονός είναι ότι από τις 100 φυτικές ποικιλίες που παρέχουν το 90% της ανθρώπινης τροφής, πάνω από 70 γονιμοποιούνται μέσω των μελισσών”.
Όμως οι αποικίες μελισσών εξαφανίζονται σε πολλά μέρη του κόσμου, και η έκθεση -Ανωμαλίες της Παγκόσμιας Αποικίας μελισσών και απειλές εξαφάνισης των εντόμων-γονιμοποιητών- αναφέρει περισσότερες απο 12 πιθανές αιτίες εξαφάνισης, από την μείωση των ποικιλιών λουλουδιών, την χρήση εντομοκτόνων που καταστρέφουν την μνήμη των μελισσών, έως την διάδοση βλαβερών παρασίτων και την μόλυνση του αέρα. Η έκθεση προτείνει κίνητρα για τους αγρότες να φυτεύουν λουλούδια δίπλα απο τους καλλιεργούμενους αγρούς.
“Οι άνθρωποι έχουν την ψευδαίσθηση πως στον εικοστό πρώτο αιώνα έχουν την τεχνολογική δυνατότητα να είναι ανεξάρτητοι απο την φύση. Οι μέλισσες όμως, δείχνουν πως σε ένα κόσμο 7 δισεκκατομυρίων, η εξάρτησή μας απο την φύση γίνεται μεγαλύτερη κι όχι μικρότερη από πριν” αναφέρει ο Steiner, καλώντας τον κόσμο να δώσει προσοχή σε μια υπηρεσία αξίας τρισεκατομμυρίων δολλαρίων που προσφέρει η φύση!
Απαριθμώντας τους επικίνδυνους παράγοντες η έκθεση της UNEP σημειώνει πως νέα είδη απο ιογεννείς μήκυτες που είναι θανατηφόροι για τις μέλλισες και άλλους γονιμοποιητές, εμφανίζονται παγκοσμίως, μεταναστεύοντας απο περιοχή σε περιοχή λόγω της έντασης και επέκτασης των μεταφορών του παγκόσμιου εμπορίου. Την ίδια στιγμή περίπου 20.000 είδη λουλουδιών απο τα οποία εξαρτάται η τροφή των μελισσών θα εξαφανιστούν τις επόμενες δεκαετίες αν δεν υπάρξουν συντονισμένες προσπάθειες να σωθούν. Μια Αγγλο-Ολλανδική έρευνα έχει δείξει πως από το 1980 έχει υπάρξει 70% μείωση βασικών ειδών αγριολούλουδων μεταξύ αυτών και ποικιλιών δυόσμου, αρακά και αειθαλών βοτάνων.
Εν τω μεταξύ η αυξημένη χρήση χημικών στην αγροτική παραγωγή επιβεβαιωμένα καταστρέφει τις μέλισσες αφού αδυνατίζει το ανοσιολογικό τους σύστημα, με εργαστηριακές έρευνες να δείχνουν πως συγκεκριμένα ζιζανιοκτόνα και μυκητιοκτόνα όταν συνδυαστούν είναι 1000 φορές πιο τοξικά για τις μέλισσες απο ότι για τους μικρο-οργανισμούς που υποτίθεται οτι καταπολεμούν. Επίσης επηρρεάζουν τον προσανατολισμό, την μνήμη, τον μεταβολισμό του εγκεφάλου, ενώ κάποια καταστρέφουν και τα φυτά που χρειάζονται οι μέλισσες για να τραφούν.
Ένας άλλος παράγοντας της βιομηχανικής εποχής, η μόλυνση του αέρα, εμπλέκεται στην δυνατότητα των μελισσών να βρούν τα άνθη των φυτών, αφού μυρωδιές που στα 1800 ταξίδευαν ως και 800 μέτρα μακρυά, σήμερα δεν ξεπερνούν τα 200 μέτρα απο τα λουλούδια που τις εκλύουν. Ηλεκτρομαγνητικά πεδία απο πηγές, όπως ηλεκτροφόρα σύρματα, επίσης επηρρεάζουν τις μέλισσες, οι οποίες διαθέτουν μικρούς κοιλιακούς κρυστάλλους στο σώμα τους που περιέχουν μόλυβδο.
Ένας άλλος παράγοντας είναι παράσιτα και μικρο-οργανισμοί όπως το σκουλήκι Verroa που τρέφεται απο υγρά μέλισσας, και ένα μικρό σκαθάρι που καταστρέφει κυψέλες όπου αποθηκεύεται μέλι και γύρις. Αυτά τα μικρά παράσιτα ενδημούν στην υπο-Σαχάρια Αφρική, αλλά έχουν ήδη εξαπλωθεί στην Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία, κι αναμένεται να φτάσουν σύντομα και στην Ευρώπη.
Οι μέλισσες αντιμετωπίζουν επίσης και τον ανταγωνισμό απο “εξωγήινα είδη”-δολοφόνους όπως η Αφρικανοποιημένη μέλισσα στις Ηνωμένες Πολιτείες ή η Ασιατική σφήκα που τρέφεται με Ευρωπαίκές μέλισσες που παράγουν μέλι. Η σφήκα έχει αποικήσει τώρα την μισή Γαλλία ξεκινώντας απο το 2004. Σε όλα αυτά πρέπει βέβαια κανείς να προσθέσει την κλιματική αλλαγή, η οποία αν συνεχιστεί, θα επιδεινώσει πολλούς απο αυτούς τους παράγοντες, αφού αλλάζουν οι περίοδοι ανθοφορίας και βροχών, επηρρεάζοντας αποφασιστικά την ποιότητα και την ποσότητα απο το διαθέσιμο νέκταρ.
Η μείωση στις καλλιεργούμενες αποικίες (τα λεγόμενα “μελίσσια”) ξεκινά απο την δεκαετία του 1960 στην Ευρώπη, αλλά έχει επιταχυνθεί δραματικά απο το 1998 και μετά, ειδικά στις χώρες Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Στην Βόρεια Αμερική οι απώλειες απο μελοπαραγωγές αποικίες μελισσών απο το 2004 έχει αφήσει την ήπειρο με τις λιγότερες αποικίες στα τελευταία 50 χρόνια. Στην Κίνα οι μελισσουργοί είδαν πρόσφατα απότομες και ανεξήγητες απώλειες αποικιών, ενώ το ένα τέταρτο των Ιαπώνων μελισσουργών έχασαν ξαφνικά τα μελίσσια τους, πολύ πρόσφατα.
Γιάννης Κ.
(ΜΕΤΆΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ www.un.org/news/)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου