Αποκατάσταση των νταμαριών της περιοχής Μαρδατίου και Ρούσας Λίμνης

Το Σάββατο 16 Απριλίου 2011 μετά από πρωτοβουλία της Οικολογικής Κίνησης Μιραμβέλλου και με τη συμμετοχή του Πολιτιστικού Συλλόγου Μαρδατίου και Ρούσας Λίμνης, έγινε σύσκεψη - συζήτηση για την διαδικασία αποκατάστασης των δύο νταμαριών στη περιοχή.

Εκτός από τους εκπροσώπους της Οικολογικής Κίνησης και του Πολιτιστικού Συλλόγου της Ρούσας Λίμνης, παρευρέθηκαν και ο Αντιδήμαρχος κ. Ν. Αφορδακός, η περιβαλλοντολόγος του Δήμου Μ. Λαζαράκη, μέλη της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας, ο γιατρός Α. Γαλατσάνος, κάτοικος της περιοχής που είχε, πρόσφατα, κάνει έγγραφη καταγγελία για την μετατροπή του κάτω νταμαριού σε σκουπιδότοπο καθώς και κάτοικοι της περιοχής.

Η Οικολογική Κίνηση, βλέποντας τις πιθανές επιπτώσεις και το πρόβλημα στην υγεία των κατοίκων και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, είχε υποβάλλει το προηγούμενο διάστημα εγγράφως, ερώτηση στην περιφερειακή ενότητα Λασιθίου για την διαδικασία αποκατάστασης και τους υπεύθυνους γι’ αυτή και σαν συνέχεια αυτού οργάνωσε τη σύσκεψη.

Παρότι, τα νταμάρια προϋπήρχαν των περισσότερων κατοικιών, σήμερα έχουμε πυκνή δόμηση γύρω από τα νταμάρια, ένα δεδομένο που δεν ανατρέπεται και επομένως πρέπει να υπάρχει ειδική αντιμετώπιση. Οι ευθύνες είναι της συγκροτημένης πολιτείας που επιτρέπει την δόμηση εκτός σχεδίου πόλεως για να γλυτώνει την υποχρέωση δημιουργίας υποδομών και ταυτόχρονα να αποκτά έσοδα από τις άδειες. Παράλληλα δεν μεριμνά ώστε να εξασφαλίζει την προστασία της δημόσιας υγείας από την επαφή οικιστικών περιοχών με βιομηχανικές.

Από την απάντηση της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Λασιθίου η οποία ανακοινώθηκε στη σύσκεψη φαίνεται ότι το κάτω νταμάρι έχει σταματήσει πλήρως τις δραστηριότητές του από τις 1/ 1/ 2011, κάτι που μετά την επίσκεψή μας, όσο αφορά την ανάπλαση, απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

Τα σκουπίδια που υπάρχουν μέσα στο νταμάρι και που ήταν η αιτία για τις φωτιές και τον καπνό που έπνιγε το προηγούμενο διάστημα την περιοχή, μπορούν να καλυφθούν με αδρανή υλικά και κυρίως με χώμα από εργασίες στην περιοχή ή ακόμα και με κομπόστ κάτι που θα του δώσει τη δυνατότητα για φύτευση του χώρου σε διάστημα 2 χρόνων περίπου ανάλογα με την παροχή σε χώμα. Αυτό μπορεί να βελτιώσει και το ανάγλυφο της περιοχής αλλά και να δώσει διέξοδο στην εναπόθεση προϊόντων εκσκαφής. Η χρονική διάρκεια, ενός σχεδίου το οποίο συμφωνεί να μελετήσει η Δημοτική Αρχή (σύμφωνα με δήλωση του Αντιδημάρχου κ. Ν. Αφορδακού) πρέπει να είναι συγκεκριμένη ώστε οι περίοικοι να ησυχάσουν κάποτε. 

Τα προηγούμενα αφορούν τα χαμηλότερα επίπεδα του νταμαριού τα οποία πρέπει να συμπιέζονται ώστε να αποκλειστεί ο κίνδυνος κατολίσθησης και πιθανής ανάφλεξης των  οργανικών  που υπάρχουν. Οι δύο ψηλότερες βαθμίδες έχουν φυτευτεί από τον επιχειρηματία με δενδρύλλια ακατάλληλα για την περιοχή (Καναδική πεύκη) λόγω της ανικανότητάς τους να αντέξουν, αφού πρώτα τοποθετήθηκε επάνω στο σκληρό ασβεστολιθικό πέτρωμα, χώμα πάχους 1 μέτρου. Το σκληρό πέτρωμα κάνει πιθανή την περίπτωση να μην αντέξουν τα δέντρα, για πολύ χρόνο.

Η γενική εικόνα που αποκομίσαμε είναι ότι η θεσμοθετημένη διαδικασία ανάπλασης για τα νταμάρια από το κράτος έχει πολλά προβλήματα και είναι ανεπαρκής. Αφήνει τεράστια διαστήματα μεταξύ των βαθμίδων με αποτέλεσμα, μάλλον για πάντα, το νταμάρι να φαίνεται από μακριά και να χαλάει  την φυσική εικόνα του τοπίου . Ειδικά για την Κρήτη με τα σκληρά ασβεστολιθικά πετρώματα πρέπει ο νόμος να τροποποιηθεί και να αναγκάζει τον χρήστη να εναποθέτει μεγάλες ποσότητες χώματος στις βαθμίδες πριν τη φύτευση ώστε να διατηρηθούν τα δέντρα και να φυτεύονται χαρουπιές, σκίνοι ή άλλα δέντρα της περιοχής που αντέχουν. 

Η μη εναπόθεση σκουπιδιών εξασφαλίζεται, είτε προχωρήσουμε σε ένα σχέδιο εναπόθεσης αδρανών χώματος και κομπόστ είτε όχι, με τον έλεγχο της εισόδου του νταμαριού. Για την πρώτη περίπτωση με τοποθέτηση φύλακα για κάποιες ημέρες και ώρες που τα φορτηγά με τα χώματα θα ελέγχονται και θα πληρώνουν και στην δεύτερη περίπτωση με σφραγισμένη πόρτα.

Αν γίνει πράξη η μελέτη εναπόθεσης αδρανών, χώματος, κομπόστ, ένα σημαντικό πρόβλημα διαχείρισής τους για την περιοχή μας θα βρει λύση μακροπρόθεσμη και δεν θα γεμίζουν οι χείμαρροί μας και τα μη ελεγχόμενα μέρη της περιοχής, από πεταγμένα μπάζα. Ταυτόχρονα δίνει την δυνατότητα στο χώρο να αναπλαστεί ουσιαστικά. Παρόλα αυτά, η ευθύνη της εταιρίας που διαχειρίζεται το χώρο, μένει στο απυρόβλητο.

Για το επάνω νταμάρι επίσης απαγορεύεται από την απόφαση του Τμήματος Χορήγησης Αδειών Ανάπτυξης, Ενέργειας & Φυσικών Πόρων η εξόρυξη, κάτι για το οποίο δεν είμαστε σίγουροι αν γίνεται σύμφωνα με τις μαρτυρίες περίοικων αλλά και την ύπαρξη εξορυκτικών μηχανημάτων στο χώρο, έτοιμων για δράση.

Η λέξη ανάπλαση, μόνο σαν ανέκδοτο θα μπορούσε να λεχθεί μιας και το χάσμα τον αναβαθμίδων είναι τεράστιο, οι δύο και μοναδικές υψηλότερες πεζούλες έχουν πολύ μικρό πλάτος και κάποια άτυχα δέντρα περιμένουν την τύχη τους. Εκεί η Διεύθυνση Ανάπτυξης Λασιθίου μας πληροφόρησε με το κείμενό της ότι μέχρι το τέλος του 2011 πρέπει να ολοκληρωθεί η ανάπλαση και καμία εξορυκτική δραστηριότητα δεν πρέπει να γίνει.

Το αρνητικό είναι ότι ενώ η δραστηριότητα του νταμαριού από το νόμο σταματάει στο τέλος του 2011, έχει αδειοδοτηθεί η παρασκευή έτοιμου σκυροδέματος με υλικά που θα έρχονται από τις Τάπες. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν παίρνονται κατάλληλα μέτρα για τη σκόνη, με ευρεία διάστρωση της περιοχής εξόδου των οχημάτων, αλλά και κατάλληλες διαδικασίες στην παραγωγή, η Δημόσια υγεία θα συνεχίσει να επιβαρύνεται .

Οι υπάλληλοι του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας μας διαβεβαίωσαν ότι θα πράξουν τα δέοντα ώστε η εξόρυξη να σταματήσει, να γίνουν βήματα στην ανάπλαση  σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της εταιρίας και να ελεγχθεί η ικανότητα της επιχείρησης να ελέγξει την σκόνη από την παραγωγή έτοιμου σκυροδέματος.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η κατάσταση για να πάρει το δρόμο της ικανοποίησης του αιτήματος των περιοίκων για προστασία της υγείας τους, έχει πολύ δρόμο και απαιτεί την καθημερινη επαγρύπνηση των ίδιων όπως το παράδειγμα του γιατρού κ. Α. Γαλατσάνου. Για την δε αποκατάσταση του κάτω νταμαριού με την πιο ολοκληρωμένη του μορφή χρειάζεται πρώτα και κύρια η εκπόνηση και εφαρμογή ενός επαρκούς σχεδίου και βέβαια η συγκατάθεση των κατοίκων.

Το ΔΣ Οικολογικής Κίνησης Μιραμβέλλου

   http://ecomirabello.blogspot.com/